Sintaksis:
ЭКСЦЕСС(число1;число2;...)
Nəticə:
Seçməyə görə eksessi qiymətləndirir.
Arqumentlər:
число1, число2, ...; ekssesi hesablanan 1-dən 255-ə
qədər arqumentlər.
Qeydlər:
- arqumentlər ədədlər, adlar, ədədlərdən ibarət massivlər və istinadlar olmalıdır;
- əgər massiv və ya istinaddan ibarət olan arqument mətn, mətiqi qiymətlər və ya boş oyuqları ehtiva edirsə, belə qiymətlərə məhəl qoyulmur, lakin sıfır qiymətli oyuqlar nəzərə alınırlar;
- əgər verilənlərin sayı dörddən azdırsa və ya seçmənin standart meyli sıfra bərabərdirsə, onda ЭКСЦЕСС funksiyası oyuqda #ДЕЛ/0! səhvinin qiymətini yerləşdirir.
Riyazi-statistik interpretasiya:
Ekssess paylanmanın “dikliyini”, yəni paylanmanın ititəpəliliyini və ya yastıtəpəliliyini xarakterizə edir. Ekssessi istənilən paylanma üçün hesablamaq olar, lakin o əksər hallarda yalnız simmetrik paylanmalar üçün hesablanır.
Bu onunla izah olunur ki, emprik paylanma əyrisinin təpəsinin yuxarı qalxması və ya aşağı düşməsi ilkin normal paylanma əyrisinin (Ek =0) təpəsinə nəzərən təyin olunur. ЭКСЦЕСС funksiyası ekssessin qiymətini həm simmetrik, həm də asimmetrik paylanmalar üçün hesablayır. Ekssessin ən dəqiq və geniş yayılmış təyini 4-cü tərtib mərkəzi momentin hesablanmasına əsaslanır:
Bu düsturun tətbiqi ekssessin qiymətini baş
külliyyatda hesablamağa imkan
verir. Əgər bu zaman Ek
> 0 olarsa, paylanma
ititəpəli (şək. а), Ek < 0 olarsa, yastıtəpəli olur
(şək. b).
Şəkil a Şəkil b
Qeyd etmək lazımdır ki, ЭКСЦЕСС funksiyası
ekssessin qiymətini seçmə külliyyata görə təyin edir.
Baş külliyyata görə də onu hesablamaq üçün
aşağıdakı düsturdan istifadə olunur:
Misal
Taxıl bitkisinin müxtəlif sahələrdə məhsuldarlığı üzrə aşağıdakı verilənlər məlumdur: 35; 27; 32; 18; 30; 39; 24; 28; 31; 20 (s/ha). Bu paylanmanın ekssessini təyin etməli.
